Tym razem ze zbiorów Muzeum Mazurskiego w Szczytnie prezentujemy maselnicę – oryginalną, bo na biegunach.
Na terenie Mazur ważnym składnikiem pożywienia ludności wiejskiej było mleko i jego przetwory, w tym masło produkowane w różnego rodzaju maselnicach. Były to maselnice tłuczkowe, kołyskowe oraz wirnikowe.
Do produkcji masła była używana przede wszystkim śmietana. Najpierw pozyskiwano mleko w czasie dojenia. Następnie je cedzono przez kawałek płótna lnianego lub gęste sitko naciągnięte na blaszaną obręcz (cackę) i wlewano np. do kamionkowych garnków, z których następnego dnia gospodyni zgarniała łyżką zebraną na wierzchu śmietanę. W zamożniejszych gospodarstwach używane do tego celu były centryfugi odwirowujące śmietanę od mleka. Śmietana z kolei trafiała do różnego rodzaju maselnic, gdzie w wyniku tłuczenia, wirowania lub kołysania powstawało masło.
Na załączonych zdjęciach prezentujemy unikatową pod względem wzornictwa maselnicę pochodzącą z 1880 roku z okolic Pisza. Wykonana w całości z drewna bez użycia gwoździ, służyła do wytwarzania masła ze śmietany poprzez rytmiczne poruszanie znajdującej się na biegunach skrzyni, dodatkowo przedzielonej we wnętrzu ramką z pionowymi szczebelkami. Wewnątrz poprzez ciągłe mieszanie śmietany dochodziło do łączenia się kuleczek tłuszczu i tworzenia grudek masła. Otrzymane masło przekładano np. do drewnianych foremek z motywem dekoracyjnym, które nadawały mu ozdobny kształt.
Maselnicę można oglądać na ekspozycji sprzętarstwa w Muzeum Mazurskim w Szczytnie.
Klaudiusz Woźniak
Do Gościa: wieży - w tym kontekście. Ile można toczyć piany w tej kwestii?! Oczywiście, że obiekt powinien być zrewitalizowany i cieszyć swoją funkcjonalnością i estetyczną architekturą. Jest wreszcie włodarz, który chce ten problem rozwiązać. Trzeba wierzyć (sic!), że tak się stanie.
Mieszkaniec
2025-04-15 21:01:11
Karnet, który kosztuje 70 zł to nie jest wygórowana cena.
Xenia
2025-04-15 16:36:56
Wszystko ok , tylko żeby co niektórzy nie przychodzili z psem
Że tak powiem
2025-04-15 13:42:13
W artykule zapomnieliście wstawić wypomniane logo :|
Mieszkaniec
2025-04-15 13:26:39
Czy coś już wiadomo? Jest połowa kwietnia a autobusy dalej zatrzymują się na ul. Polskiej.
Mieszkaniec
2025-04-15 13:12:06
Koncerty dla bogatych turystów, nie dla biednych mieszkańców Szczytna. Szkoda !!!
Asia
2025-04-15 11:37:33
NIestety brawura i brak wyobraźni. W realu nie ma 5 żyć jak w grach komputerowych. Żal młodych ludzi.
Zuzia z III a
2025-04-15 11:30:18
Będą budować ośrodki i grodzić jezioro (patrz Rusałka), niedługo jeziora będą prywatne a dostęp do nich płatny tak jak w Nartach.
Pani Natura
2025-04-15 11:08:25
słynny zakręt w Macicach? gdzie co tydzien auto w rowie lezy?
Kubus
2025-04-15 10:15:26
Zamawiałem rok temu, zamówiłem i w tym roku. Dostawa do domu to duża wygoda. Polecam, bo pyszne są te dania
Smakosz
2025-04-15 09:02:11