Tym razem ze zbiorów Muzeum Mazurskiego w Szczytnie prezentujemy maselnicę – oryginalną, bo na biegunach.
Na terenie Mazur ważnym składnikiem pożywienia ludności wiejskiej było mleko i jego przetwory, w tym masło produkowane w różnego rodzaju maselnicach. Były to maselnice tłuczkowe, kołyskowe oraz wirnikowe.
Do produkcji masła była używana przede wszystkim śmietana. Najpierw pozyskiwano mleko w czasie dojenia. Następnie je cedzono przez kawałek płótna lnianego lub gęste sitko naciągnięte na blaszaną obręcz (cackę) i wlewano np. do kamionkowych garnków, z których następnego dnia gospodyni zgarniała łyżką zebraną na wierzchu śmietanę. W zamożniejszych gospodarstwach używane do tego celu były centryfugi odwirowujące śmietanę od mleka. Śmietana z kolei trafiała do różnego rodzaju maselnic, gdzie w wyniku tłuczenia, wirowania lub kołysania powstawało masło.
Na załączonych zdjęciach prezentujemy unikatową pod względem wzornictwa maselnicę pochodzącą z 1880 roku z okolic Pisza. Wykonana w całości z drewna bez użycia gwoździ, służyła do wytwarzania masła ze śmietany poprzez rytmiczne poruszanie znajdującej się na biegunach skrzyni, dodatkowo przedzielonej we wnętrzu ramką z pionowymi szczebelkami. Wewnątrz poprzez ciągłe mieszanie śmietany dochodziło do łączenia się kuleczek tłuszczu i tworzenia grudek masła. Otrzymane masło przekładano np. do drewnianych foremek z motywem dekoracyjnym, które nadawały mu ozdobny kształt.
Maselnicę można oglądać na ekspozycji sprzętarstwa w Muzeum Mazurskim w Szczytnie.
Klaudiusz Woźniak
A co będzie z orlikiem, czy też zniknie bez wieści jak plac zabaw z plaży? Korzysta z niego dużo osób. Wydano dużo pieniędzy na jego wybudowanie. Kto się z tego rozliczy?
Zaniepokojona
2025-12-16 11:58:26
Jestem pod wrażeniem naszego ,, zamku\'\' - coś pięknego.
Już
2025-12-16 11:37:29
Czy przekształcanie okolic wieży w \"uporządkowaną przestrzeń publiczną\" bedzie polegać na zaoraniu ponad stuletniej szkoły i zamiana w nowy deptak?
Taka ciągle tutejsza
2025-12-15 19:25:16
Wyśmienite spotkanie Gratuluję p Ambroziakowi pomysłu sposobu prowadzenia spotkania. Wójt byl dobrze przygotowany Duża dawka wiedzy Piękny koncert
Joanna
2025-12-15 18:56:49
Karolina Piechowicz (mam nadzieję, że nie pomyliłem nazwiska), była topową pływaczką wśród juniorów i jakoś słuch po niej zaginą po tym jak wyjechała do Ameryki. Ktoś coś wie, co znią? Teraz ma pewnie ok. 22 lata.
Olek
2025-12-15 07:10:40
A pozwolenia od konserwatora wojewódzkiego już są ? Bo jak ktoś nie ze Szczytna to może nie wiedzieć, jakie rejony miasta podlegają ochronie konserwatorskiej. Zupełnie jak Karol N.
Taki sobie czytelnik
2025-12-15 05:37:43
Najpierw, że dziecko zaginelo a potem dopiero, se z ośrodka terapeutycznego czyli standard. To normalka, że mlodzie ucueha bonim wszędzie źle i nie chcą się wychowywać ale artykuł sugeruje, że zaginęli dziecko...pomocy...
Jan
2025-12-14 08:13:17
Aniu jestem dumna z Ciebie życzę dalszych sukcesów.
Wioleta
2025-12-13 04:20:27
To miasto umiera, a grabarz nim zarządzają.
Karol
2025-12-11 19:32:34
Rano wstań, rano wstań! I przysiądź fałdów, poucz się, popracuj, przejdź ileś szkoleń, posiądź wiedzę, którą się możesz dzielić nie kolegium tumanum i wówczas będziesz zarabiał kasę. Kasę taką, że po iluś dziesięciu latach możesz mieć chałupę, a nie willę plus od Czarnka. A deficytu nie było do tej pory przez 8 lat - bo kasa była wyprowadzana do różnych szemranych funduszy. Ty Tollu.
Panie Janie, Panie Janie
2025-12-11 10:09:09