Kościół ewangelicki w Dźwierzutach wzniesiony w (?) XIV/XV/XVI w. (dokładne datowanie jest obecnie przedmiotem badań archiwalnych i architektonicznych) jest mieszaniną form gotyckich, i renesansowo-manierystycznych i nowożytnych. Najstarsze zachowane dokumenty wymieniają dźwierzuckiego duchownego w 1391 r. Badania dendrochronologiczne przeprowadzone w 2021 r. datują zachowaną konstrukcję szachulcową ściany północnej nawy kościoła na 1530 r., zaś konstrukcji dachowej oraz odkryty w 2019 r. ponad obecnym stropem z lat 30 XX w., zachowany polichromowany strop na 1590 r.
Bardzo ważnym i cennym elementem wyposażenia kościoła są wstawione w 1936 r. trzy okna z unikalnymi dziś witrażami z sygnaturą Gerharda Eisenblätter z Królewca (28.05.1907 Królewiec - 03.08.1975 Lubeka)., jedyne pełne zachowane dzieło tego artysty w naszym województwie i jedne z nielicznych witraży z okresu lat 33 XX w.
Badania historyków sztuki z Muzeum we Fromborku, zajmującymi się m.in. sztuką witrażową wskazuję, iż skromna z pozoru realizacja witrażowa w kościele w Dźwierzutach jest wyjątkowa na skalę województwa i kraju. Gerhard Eisenblätter prowadził pracownię (malarstwo, witraże) do lat 70 XX w., a jego dzieła są dziś wysoko notowane na aukcjach sztuki.
To szklenie witrażowe jest ważne i unikalne również dlatego, iż większość zabytkowych witraży w kościołach regionu Mazur i Warmii powstało pod koniec XIX i na początku XX w. Historyczne witraże kościoła ewangelickiego w Dźwierzutach, podobnie jak inne jego wyposażenie jest świadectwem dawnych czasów i źródłem informacji na temat historii tej ziemi i ludzi z nią związanych.
Na witrażach zachowały się inskrypcje fundatorów – gospodarzy okolicznych wsi, szczególnie cenne ze względu na dawne, mazurskie nazwy wiosek, np. Sczepanken (Szczepankowo), z której pochodził Jerzy Olech tłumacz satyr i bajek Krasickiego, twórca świeckiej literatury w języku polskim na Mazurach wydawca podręcznika szkolnego „Przyjaciel dzieci”.
Stan zachowania okien witrażowych wymaga pilnej interwencji konserwatorskiej oraz zabezpieczenia przed destrukcją. Witraże posiadają różnorodne zniszczenia: drobne ubytki, pęknięcia, kwatery posiadają liczne nieszczelności. Stan zachowania siatki ołowianej jest dobry. Najbardziej zniszczyła się warstwa malarska naniesiona na zewnętrzną powierzchnię szkieł. Przyczyną jest brak zabezpieczenia przed zewnętrznymi warunkami atmosferycznymi.
Również wewnętrzna warstwa malarska została poddana wymywaniu przez wodę kondensującą się na szybach.Planowane prace konserwatorskie zabezpieczą witraże przed dalszym niszczeniem warstwy malarskiej, przed wpływami atmosferycznymi (wiatr) i oraz przed wandalizmem (także czynionym przez ptaki).
W tym celu witraże zostaną zabezpieczone na przyszłość poprzez oszklenie ochronne okien oraz montaż witraży na oryginalnych ramach skrzydeł okiennych od wewnątrz uwzględniając dystans pomiędzy oszkleniem ochronnym a witrażami. Tym samym zabytkowe szklenie kościoła będzie mogło być prezentowane w innowacyjny i bezpieczny dla zabytku sposób. Celem planowanej konserwacji jest uratowanie obiektu przed zniszczeniem, zatrzymanie procesów destrukcyjnych, przywrócenie w jak największym stopniu pierwotnych walorów estetycznych i artystycznych. Program prac konserwatorskich został zatwierdzony przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Poza pracami przy samych witrażach planowane są do przeprowadzenia prace konserwatorskie tynkowanych ościeży okien wraz z parapetami.
Naszym marzeniem jest, by oryginalne elementy wyposażenia kościoła, jakim są witraże trzech okien prezbiterium kościoła ewangelickiego, które przetrwała burzliwe powojenne losy świątyni, zachowane zostały dla przyszłych pokoleń.
Będziemy wdzięczni za wsparcie przez Państwo naszego projektu. Koszt renowacji trzech okien witrażowych wraz z pracami konserwatorskimi tynkowanych ościeży przez specjalistyczne pracownie konserwacji zabytków wynosi 64468,36 PLN. Otrzymaliśmy wsparcie finansowe z „zewnątrz” w wysokości 56668,36 PLN. Brakuje nam jeszcze 7800,00 PLN (12,09 %). Na stronie internetowej Parafii oraz na facebooku będziemy na bieżąco informowali Państwa o wysokości zebranej zbiórki oraz zaawansowaniu planowanych do przeprowadzenia prac.
Wpłaty będzie można dokonywać na ogłoszoną zbiórkę „zrzutka” a także na konto Parafii: Parafia Ewangelicko-Augsburska
ul. Jedności Słowiańskiej 3 12-130 Pasym
Konto nr: 30 8838 1060 2009 0600 1571 0001
Przez ulicę Sobieszczańskiego nie przebiega droga krajowa więc jak może być zamknięta?
Jakub
2025-08-06 13:23:54
No cóż, ciekawe kierunki rozwoju naszego Szczytna. Martwię się tylko o skalę zadłużenia miasta. Bierzemy kredyciki na jezioro, wieżę, sprzęt dla ZKM. Czy ktoś coś w UM policzył? Czy ktoś nad tym panuje? Czy w myśl zasady, może się uda, choć bardzo w to wątpię. Zwykłe lodowisko przerosło Panów z UM. A znając układ urbanistyczny naszego miasta, to już powinni myśleć, gdzie zrobić miejsca parkingowe dla tylu atrakcji i tysięcy gości. Parking przed Kauflandem, to zdecydowanie za mało. Spłatę należności przewidziano na lata 2026 - 2040. To już chyba po kadencji JW Ochmana. A my, jako mieszkańcy będziemy toto spłacać bez końca.
obserwator1944
2025-08-05 15:04:14
Największą śmierdzącą sprawą w Szczytnie jest spółka AQUA. Władze miasta dawno powinny rozpisać przetarg i usunąć tego raka jakim jest AQUA dla naszego miasta.
Jasiński
2025-08-05 05:10:28
Zdaje sie, ze wiadomo gdzie sie podziewa woda jeziora, ciekawe, ze mowa o rybakach,letniakach,niemieckich gospodarzach z XIX wieku, a nie ma słowa o obiektach hotelowych z duża ilością apartamentów…..
I-13
2025-08-04 15:35:21
po cwaniaku na urzędzie pozostał smród , a on sam mówi ze dobrze to wyszło , tylko ten smród ciągnie się za nim i jego nieudactwie
zdysk
2025-08-04 14:22:22
A ta osoba co zgłaszała może nosi taki rozmiar?
Nocne spacery nad jeziorem.
2025-08-03 08:47:02
To może po prostu za darmo kosiarkami i łopatami jak niegdyś w czynach społecznych Pan Och odblokuj kanał między jeziorami? Bo jakoś tak brzydko tak pachnie i wygląda. Przed wyborami pamiętam jak mówił o poprzedniku, ze likwidacja rury na kanale to kwestia 3 dni. Niech pokaże jak w dwa dni robi przekop mierzei szczytnianej...
Jan
2025-08-01 07:21:15
Fakt. Masz rację Joanna. W sumie mało treści. Przemyślenia Pana Wiesława nie wszystkich interesują.
j23
2025-08-01 01:08:47
Na prywatnej posesji usytuowanej na rogu ulic Wiejskiej i Piłsudskiego stoją dwa uschnięte wysokie drzewa, które w każdej chwili mogą przewrócić się w stronę ul. Wiejskiej. Ewidentnie zagrażają przechodniom i pojazdom poruszającym się w ich pobliżu. Oburzający jest brak działań właściciela posesji i brak reakcji ze strony władz miejskich, aby nie dopuścić do nieszczęścia.
Malta
2025-07-31 23:26:33
Więcej korzyści przyniosłoby wycięcie sanepidu, nie dosyć że ludzie byliby bezpieczniejsi, to jeszcze całkiem sporo kasy by wpadło dla radnych.
Nikoś
2025-07-31 16:58:05