Artykuł sponsorowany Poniższy tekst pozwoli Ci zrozumieć różnice między trzema podstawowymi rodzajami literackimi. Różnią się one formą, celem i sposobem przedstawiania rzeczywistości literackiej, warto więc poznać i zapamiętać, czym charakteryzują się te trzy kategorie – zaczynamy!
Liryka to utwory wierszowane, nacechowane emocjonalnie, subiektywne, pełne opisów głębokich przeżyć, refleksji i rozważań. Z reguły pisane są w pierwszej osobie, a dominują w nich takie środki stylistyczne jak metafory, epitety i rymy.
Doskonałym przykładem liryki są utwory Jana Kochanowskiego, którego Treny napisane jako wyraz rozpaczy po utracie córki reprezentują wszystkie cechy gatunku w obrazowy sposób. Jest więc emocjonalna strata, wspomnienia, nostalgia, rozdzierający smutek, osobista tragedia na kartkach papieru.
Liryka to również, na przykład, Jan Tuwim, którego wiersze miłosne pełne wewnętrznych przeżyć stanowią idealną reprezentację gatunku. To także Czesław Miłosz, Wisława Szymborska – liryka, w której poza rymami znajdziesz także dużo wierszy białych, bo taką konwencję lubili ci autorzy.
Czym jest epika?
Epika z kolei jest rodzajem utworów, w których najważniejszą cechą narracyjną są bohaterowie i fabuła. Są to najczęściej dłuższe formy, a autor opisuje historię, używając przestrzeni, czasu, dialogów i osadzenia fabuły w wybranej przez siebie rzeczywistości. Narrator jest dowolny, z reguły pierwszo- lub trzecioosobowy.
Przykładem epiki jest np. książka Konrad Wallenrod autorstwa Adama Mickiewicza, gdzie losy bohatera splatają się ściśle z refleksją narodową. To także Chłopi Władysława Reymonta, czyli długa epopeja wiejska ukazująca życie kierowane rytmem pór roku.
Inny przykład to Lalka autorstwa Bolesława Prusa – powieść realistyczna, z liniową fabułą, w której najważniejsze jest ukazanie obrazu społeczeństwa jako zbioru różnych cech.
Epika kieruje się więc fabułą, opowiadaniem historii, a współczesna popularna beletrystyka pisana jest głównie w tym rodzaju literackim.
Dramatem nazywa się utwór literacki zbudowany tak, by był zdatny do odegrania na scenie. Fabułę prezentuje nie narrator, ale bohaterowie, za pomocą dialogów, monologów i wzajemne działania.
Przykładem z literatury szkolnej mogą być Dziady Adama Mickiewicza, czyli romantyczny dramat z elementami realizmu magicznego, a także Wesele Stanisława Wyspiańskiego czy Antygona Sofoklesa. Antyczny dramat, czyli, kolokwialnie mówiąc, sztuki teatralne, określa się pierwowzorem dramatów, które konstruowane były nawet setki lat później.
Każdy z wymienionych wyżej rodzajów literackich służy innym celom i pozwala na inną formę ekspresji. Pewnym skrótem myślowym jest ten, że liryka odpowiada za emocje, epika – za fabułę, a dramat – za bezpośrednie przeżywanie wydarzeń. Zachęcamy do samodzielnego zgłębiania sekretów każdego z wyżej wymienionych rodzajów literackich – być może odkryjesz coś, o czym wcześniej nie miałeś pojęcia!
Na ulicy Jana Pawła obok szkoły podstawowej na wodociąg czekaliśmy 70 lat na kanalizacje pewnie się nie doczekamy mimo że od kanalizacji dzieli nas 60 metrów
Henk
2025-04-17 08:25:38
Hm..... Rozumiem, że lepiej jak dzieci będą w dysfunkcyjnych rodzinach gdzie jest przemoc i alkohol? Te skrawki materiału to symbol ale to nie każdy może zrozumieć....
Ona
2025-04-16 16:21:49
Do Gościa: wieży - w tym kontekście. Ile można toczyć piany w tej kwestii?! Oczywiście, że obiekt powinien być zrewitalizowany i cieszyć swoją funkcjonalnością i estetyczną architekturą. Jest wreszcie włodarz, który chce ten problem rozwiązać. Trzeba wierzyć (sic!), że tak się stanie.
Mieszkaniec
2025-04-15 21:01:11
Karnet, który kosztuje 70 zł to nie jest wygórowana cena.
Xenia
2025-04-15 16:36:56
Wszystko ok , tylko żeby co niektórzy nie przychodzili z psem
Że tak powiem
2025-04-15 13:42:13
W artykule zapomnieliście wstawić wypomniane logo :|
Mieszkaniec
2025-04-15 13:26:39
Czy coś już wiadomo? Jest połowa kwietnia a autobusy dalej zatrzymują się na ul. Polskiej.
Mieszkaniec
2025-04-15 13:12:06
Koncerty dla bogatych turystów, nie dla biednych mieszkańców Szczytna. Szkoda !!!
Asia
2025-04-15 11:37:33
NIestety brawura i brak wyobraźni. W realu nie ma 5 żyć jak w grach komputerowych. Żal młodych ludzi.
Zuzia z III a
2025-04-15 11:30:18
Będą budować ośrodki i grodzić jezioro (patrz Rusałka), niedługo jeziora będą prywatne a dostęp do nich płatny tak jak w Nartach.
Pani Natura
2025-04-15 11:08:25