W poszukiwaniu mazurskiej kuchni dotarliśmy do ostatniego dania z naszej publikacji. Tym razem jest to danie łączące w sobie kuchnię wiejską i specjały ze szlacheckiego stołu. Szare kluchy nazywane też żelaziakami czy przecierakami były jednym z głównych dań ziemniaczanych w kuchni mazurskiej, podawane z omastą w postaci skwarek z wytopionej słoniny czy boczku, podsmażonej cebuli czy polane masłem. W kuchniach regionalnych np. wielkopolskiej takie kluski podawano z twarogiem. W kulinariach Prus wschodnich pojawiają się też prezentowane już przeze mnie kluski ziemniaczane - klinki zbliżone w wykonaniu do szarych klusek, z tym że robiono je zarówno z surowych i gotowanych ziemniaków łączonych ze sobą, natomiast żelaziaki robi się tylko z tartych ziemniaków surowych. Drugą składową prezentowanego dziś dania jest dziczyzna. Na stołach mazurskich chłopów legalnie nie gościła, bo była zarezerwowana tylko na stoły szlacheckie. Bywała i pod strzechami, gdy pruski chłop mógł zdobył ją w wyniku kłusownictwa, co zbrodnią było niebywałą i mógł ją przypłacić głową.
Dziczyzna zasługuje na wymienienie jej w mazurskich kulinariach, bo jest jednym z produktów bogactwa kulinarnego, które oferują nasze lasy i z Mazurami i ich kuchnią jest silnie kojarzona oraz pożądana przez amatorów dobrego jedzenia, którzy nasz region odwiedzają. Myślę, że takie połączenie prostych, wiejskich klusek i wykwintnej dziczyzny sporządzonej według staropolskich i myśliwskich przepisów podbije serce i żołądek niejednego smakosza polskiej kuchni regionalnej. Polecam i życzę smacznego odkrywania mazurskiej kuchni. Siła smacnégo cÿtania ji fest ćekawego warzenia.
Michał Denesiuk
Składniki:
Gulasz
dziczyzna jeleń lub dzik lub mieszane mięso łopatka, karczek, udziec 1 kg
mąka do oprószenia
śmietanka 30% 0,5 l
słonina do wytopienia i smażenia 300 g
czerwone wino wytrawne do zdeglasowania cebuli
cebula 4 sztuki
majeranek, tymianek, rozmaryn, pieprz, słodka papryka, ostra papryka, czosnek niedźwiedzi po 1 porcji (np. 1 opakowaniu)
jałowiec, imbir, cynamon, kardamon mielony, kminek po 0,5 porcji (czyli np. 0,5 opakowania)
Sposób przygotowania:
Mięso kroimy w kostkę 2x2 cm, nacieramy mieszanką przypraw. Po natarciu obkładamy dodatkowo pieprzem ziarnistym, gorczycą, ziarnami kolendry, liściem laurowym, czosnkiem, polewamy delikatnie dobrym olejem i winem lub octem jabłkowym na całą noc.
Topimy słoninę, a na otrzymanym tłuszczu obsmażamy oprószone mąką mięso. Przekładamy do garnka. Na pozostałym na patelni tłuszczu przesmażamy cebulę na złoto, deglasujemy winem. Chwilę dusimy. Z patelni zbieramy cały ”smak” winem i dodajemy do mięsa. Zalewamy wcześniej ugotowanym wywarem najlepiej z dziczyzny tak aby przykrył mięso. Dusimy do miękkości. Na koniec zaciągamy śmietaną, ewentualnie doprawiamy solą, pieprzem i mieszanką przypraw.
Szare kluchy/ żelaziaki
Składniki:
- ziemniaki 1kg
- jaja 2 sztuki
- mąka pszenna około 1 szklanki
- sól do smaku
Skrobia ziemniaczana z odciśniętych ziemniaków i 3- 4 łyżki dodatkowo.
Ziemniaki ścieramy na średnich oczkach tarki. Odciskamy na sicie nadmiar wody. Wodę z ziemniaków zostawiamy, tak aby odstała i na dno opadł krochmal. Zlewamy wodę. Skrobię, która opadła na dno dodajemy do ziemniaków. Zostawiamy starte ziemniaki do czasu, gdy ściemnieją. W zależności od gatunku ziemniaków, może to potrwać nawet całą noc. Dodajemy do nich mąkę pszenną, jaja, skrobię, sól. Wyrabiamy ciasto do konsystencji na kluski kładzione. Wrzucamy dwie kluski na próbę do osolonej i gotującej się wody. Jeżeli nie będą się rozpadać możemy je gotować, gdy ciasto będzie za rzadkie dodajemy do niego mąki i zagniatamy do uzyskania odpowiedniej konsystencji. Gotujemy 3-4 minuty od wypłynięcia na powierzchnię. Kluski możemy podawać jako dodatek do gulaszu z dziczyzny lub jako oddzielne danie z twarogiem i polane spyrką czyli skwarkami ze słoniny wytopionej i przesmażonej cebulki.
Tak ktoś tu nazwał prezydenta alfonsem...przypominam, że drugi z kandydatów był dupiarzem...może nawet się znali??? Tylko każdy z nich robił co innego? Tak poważnie to żeby się tak wypowiadać to trzeba mieć dowody, świadków. Ma je Pan czy tvn lub onet trzyma je w sejfie? Rymanowski ustawił Pana idola premiera na właściwym miejscu. Aż miło się to oglądało...
Tytus
2025-06-05 12:31:00
Te wszystkie wymienione cechy to idealnie pasują do Donalda Tuska więc nie rozumiem co ma do nich prezydent elekt. Aaa no tak TVN...a czekać to Sobie Pan możesz na Swojego prezydenta 5 lat przynajmniej. Ale zaraz! Przecież Pan miał prezydenta! Tylko może przespał Pan te dwie godziny?? Widzi Pan, takich intelektów jak ja jest ponad 10 milionów w Polsce. Musisz Pan zacząć nauczać Polaków jacy to są głupi jak ja albo ja jak oni...Przeżyje Pan. Duda Pana nie ścigał i krzywdy nie zrobił. Ten też Pana nie skrzywdzi. Po co takie wywyższanie się? Pa smutasku...
Kamil
2025-06-05 12:25:32
Policjanci dobrze postąpili. Prawa trzeba przestrzegać, bo inaczej to w Polsce byłaby wolna amerykanka. Za zapominanie trzeba płacić, niestety. A jak pijak zapomni, że za kierownicą trzeba być trzeźwym, to też policja ma dać tylko upomnienie?
fynooh
2025-06-05 09:17:39
Coś te granie zespołowe nie bardzo wychodzi na placu zabaw dla dzieci w miejscowości Jurgi.
Z ratusza tego nie widać , bo za daleko.
2025-06-04 17:33:21
To proszę sprawdzić zezwolenie na Mazurach ile kosztuje, pływam już ładnych parę lat i nie rozumiem jak można napisać że siatki nie mają wpływu ???? szczególnie jak stoją tak że z plaży nie można wypłynąć bo tyle siatek wegorzowych stoi
Zebol
2025-06-04 15:10:41
jak kraść to MILION a nie marne grosze. aby miec na dobrego papuga i emeryturke w Zanzibarze
Tutek
2025-06-04 14:09:00
ale w CZYM problem? wybraliście tych \'speców\' ? będzie kiełbaska i fontanna a nawet jakiś basen czy teżnia? no to płacić wyższe podatki i spalcach
Tutek
2025-06-04 14:01:34
A wiecie że Pani policjantka wyprzedzała na łuku drogi i mimo że zabiła w wypadku człowieka to nadal uczy się w szkole policji na oficera?
nowy
2025-06-04 10:44:15
Szanowny Panie intelekcie, proszę mi powiedzieć czy zdrowo myślący człowiek, zagłosuje na alfonsa, chuligana, łobuza, kłamcę, oszusta, wyzyskiwacza starszej osoby? Czekam na odpowiedź, szanowny Panie Kamilu.
Do Kamila
2025-06-03 17:39:25
Dzieci rodzi się coraz mniej to i ryb mniej przybywa. Po prostu nie tylko ludziom dobrobyt do głowy uderzył...
Kamil
2025-06-03 16:41:08