W tym roku odbędzie się już 25, a więc jubileuszowy Konkurs Palm Wielkanocnych w Rozogach. Do bardziej znanych twórczyń należy Zofia Zielińska z Radostowa. Twórców palm jest w gminie znacznie więcej. Zajmują się tym całe rodziny, bo choć formalnie niewielka część gminy Rozogi to Kurpie, to wśród mieszkańców królują tradycja i folklor kurpiowski. Tak jest i w rodzinie pani Zofii. Palmy tworzy też jej siostra – Marianna Kaczmarczyk z Wilamowa, a obu paniom pomagają już wnuczki: Lena (od babci Marianny) i Maja (od babci Zofii).
Zofia i Marianna pochodzą z Wołkowych (gmina Myszyniec). To tam, w rodzinnym domu, ucząc się od babci i mamy, już jako młodziutkie dziewczynki, pomagały przy tworzeniu świątecznych ozdób.
- Ja wcześniej, jak miałam może z pięć lat – wspomina pani Zofia, dziś już 70-letnia mieszkanka Radostowa. - Jak zaczynałam, byłam trochę starsza – dopowiada pani Marianna, młodsza od siostry o 6 lat.
Wraz z rodzicami i licznym rodzeństwem sprowadziły się na Mazury, do Klonu, jeszcze jako dzieci. Artystyczne upodobania obejmowały wszystkich członków rodziny.
- Głównie śpiewaliśmy – opowiada pani Marianna. - Każdy w rodzinie grał na jakimś instrumencie. Ja na perkusji, takiej starej. To był jeden duży bęben, mały bębenek i talerze. Ale głównym muzykiem w domu był tata. Grał na harmonii pedałowej niemal zawsze, gdy tylko czas na to pozwalał – wspomina.
- A jak tata zaczynał grać, to reszta ruszała w tany, aż wstążki czy papiery, z których akurat robiliśmy ozdoby, fruwały w powietrzu – dodaje pani Zofia. - Przy tworzeniu tych ozdób prym wiodła nasza mama. Nie tylko jeśli chodzi o ozdoby, ale właściwie wszystko. Szyła, haftowała. W czasach, kiedy gotowych rzeczy nie było za wiele, po prostu wykonywało się je we własnym zakresie. Oczywiście mama była specjalistką od przygotowywania ludowych strojów kurpiowskich. Bo były one obowiązkowe podczas różnych uroczystości. Tradycję muzyczną po pradziadku podtrzymuje wnuk naszej trzeciej siostry, Dawid Rolka, który grając na harmonii pedałowej ma już na swoim koncie sporo sukcesów.
Niepisany proces tworzenia
Intensywna praca przy tworzeniu palm wielkanocnych rozpoczyna się wraz z Środą Popielcową.
- Właściwie trochę wcześniej od pozyskania gałązek czy też świerkowego najczęściej drąga, gdy palma ma być duża – mówią obie siostry. - Te gałązki muszą po prostu wyschnąć, dlatego pozyskuje się je wcześniej.
Podstawę kurpiowskiej palmy wielkanocnej stanowią papierowe kwiaty. Ich z kolei surowcem jest bibuła, zwykła karbowana, ale i cienka, gładka. Potrzebny jest też cienki drut w sporych ilościach, zarówno do kwiatowych elementów, jak i późniejszego ich przytwierdzania do gałązek czy drąga.
- Na 5-metrową palmę, którą robiłam sama i zdobyłam pierwsze miejsce dwa lata temu, potrzebowałam aż 280 takich kwiatów. Przy tej długości palmy nie było łatwo przytwierdzić kwiaty do drąga, a muszą one otaczać ten drąg, zakrywać każde miejsce – mówi pani Zofia. - Z trudem zdążyłam na czas. Niekiedy kładłam się spać o drugiej w nocy, a wstawałam już o czwartej rano. Ale zdążyłam.
Podobne doświadczenia twórcze ma pani Marianna. - Robiłam takie wielkie, gdy śpiewałam w zespole „Babskie Olekanie”, sama i z zespołem. Teraz wolę raczej takie mniejsze. Robię sąsiadkom, znajomym... Choć przyznam, że już nie bardzo mam na to ochotę, zdrowie niezbyt pozwala. Może nawet w ogóle bym nie robiła, gdyby wnuczki nie chciały się tej sztuki uczyć.
Co drugie pokolenie
Pani Marianna ma czworo, już dorosłych dzieci: syna i trzy córki.
- U mnie podobnie – śmieje się pani Zofia. - Też mam trzy córki, ale... aż ośmiu synów. Tylko jedna z córek, chociaż bez wielkiego zaangażowania, „bawi” się robieniem palm wielkanocnych czy ozdób bożonarodzeniowych. - A z moich córek żadna nie jest zainteresowana. Dopiero wnuczki chcą się uczyć i same już małe palmy robią, podobnie jak wnuczki Zosi – dopowiada młodsza z sióstr.
„Zeznania” babć potwierdzają i 9-letnia Maja, i 7-letnia Lena. - Ja się przyglądałam babci Zosi, jak robiła te kwiatki. Spodobało mi się, że są takie ładne, równe, dokładnie wykonane. Też chciałam tak umieć. I już umiem – podkreśla z dumą pokazując niewielką palmę, z precyzyjnie uplecionymi kwiatuszkami, jej wyłączne dzieło. Lena, choć młodsza, też już ma niebagatelne umiejętności. Aktualnie pomaga babci wić kwiaty takie większe, do wielkich palm.
Konkursowe ćwierćwiecze
Dziś trudno określić, komu dokładnie Rozogi zawdzięczają swój konkurs.
- Do robienia palm w kurpiowskim stylu zawsze zachęcał ksiądz Midura, proboszcz rozoskiej parafii – wspomina pani Zofia. - Jeszcze w zespole, w Babskim Olekaniu, taką prowodyrką była Kasia Błońska – dodaje pani Marianna.
Twórcy palm oceniani są w różnych kategoriach: zespołowo i indywidualnie. Pani Zofia uczestniczy w tych zmaganiach od samego początku. - Na przykład kiedyś w Klonie namówiłam kilka znajomych i wspólnie robiłyśmy palmy, później robiłam sama, ale też pomagałam innym.
Obie siostry posiadają bogaty zbiór „palmowych” dyplomów i nagród.
- Przez te lata uzbierało się sporo sprzętu agd – mówią z żartem. - Blenderami czy innymi nawet rodzinę obdzieliłam. Ale odkurzacz zostawiłam sobie – śmieje się pani Zofia. - Czasem jednak palma jest droższa niż nagroda, bo na przykład dwa lata temu, gdy robiłam tę 5-metrową, to sama bibuła kosztowała ze 200 złotych, a gdzie reszta: klej, druty... Teraz to pewnie będzie jeszcze drożej.
Mimo to pani Zofia nie zamierza zaniechać własnej tradycji i przygotowuje palmę na tegoroczny konkurs. Na razie indywidualnie, ale jest też pomysł, by kolejne palmowe dzieło miało dwie autorki – także panią Mariannę. - A może utworzycie zespół razem z wnuczkami? - sugeruje Karolina Lewandowska-Zając, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Rozogach. Podkreśla, że konkurs ma charakter powiatowy, mogą więc w nim uczestniczyć także mieszkańcy Dźwierzut, Pasymia czy Wielbarka. - W dotychczasowej historii wśród uczestników dominują mieszkańcy Rozóg – zaznacza. - A przecież potomkowie Kurpiów mieszkają we wszystkich naszych gminach. Zapraszam do udziału.
50
Dorota Siemiatkowska
2024-05-15 15:11:19
Przyjdzie deszcz i .....
2024-05-15 14:20:27
Kto taki?
Ja
2024-05-15 14:11:19
Czwartek? To w Szczytnie w piątki się nie pracuje? Potańcówka to powinna być w sobotę, wtedy dużo osób by przyszlo.
Potańcowka
2024-05-15 14:11:00
Jeszcze niedawno wójt pisał że Jedwabno jest w ogromnych długach za Helpera i nagle mamy takie pieniądze na Bad Boys Blue? To jakieś 200 tys . Wg mnie niegospodarność gminy i radnych . Ciekawe co nam przez to podniosą wodę ? Śmieci ?
Mieszkaniec
2024-05-15 13:22:54
Niedawno wójt się wypowiadał że Jedwabno w ogromnych długach za Helpera, które są nie spłacone a teraz takie pieniądze mamy na Bad Boys Blue.? Myślę że ok 200 tys . Wg mnie jakaś niegospodarność gminy i radnych.
2024-05-15 13:20:05
Żebyśmy i my mogli tak być uśmiechnięci z drogi powiatowej Waplewo- Dżwiersztyny.
Tam gdzie diabeł mówi dobranoc.
2024-05-15 12:03:02
Poprzednia kadencja to porażka dla miasta. Tandem butnych nieudaczników, w osobach Mańkowskiego i Bańkowskiej przejdzie do historii, jako jeden z najgorszych zarządzający Szczytnem. W kampanii przed II turą wyszły z Mańkowskiego paskudne cechy . Trudne sytuacje pokazują, jakimi ludźmi jesteśmy naprawdę. Nie będzie łatwo, Panie Burmistrzu ale życzę dużo siły i wytrwałości.
lena
2024-05-15 09:26:33
Sexy
Arkadiusz
2024-05-14 22:59:33
Niemożliwe
Ziom
2024-05-14 04:29:21